Спадарства! Дзякуй, што былі з намі ў мінулым годзе! Толькі паглядзіце, колькі ўсяго карыснага ў нас атрымалася зрабіць з вашай дапамогай.

Удасканаленне заканадаўства

У сакавіку “Бацькаўшчына” на падставе аналізу існуючых зако­наў “Аб беларусах замежжа”, “Аб грама­дзянстве” і “Аб сродках масавай ін­фармацыі”, кодэксаў Рэспублікі Беларусь “Аб культуры” і “Аб адукацыі” і статуту Нацыянальнай акадэміі навук накіравала ў Нацыянальны цэнтр заканадаўства і прававых дасле­даванняў ліст з прапановамі па карэкціроўцы заканадаўства ў сферы адносін з беларусамі замежжа.

Таксама ў адказ на зварот дэпута­таў Палаты прадстаўнікоў Алены Анісім і Ганны Канапацкай Згуртаванне падрыхтавала агляд пра выкарыстанне белару­самі замежжа першага дзяржаў­нага сцяга Беларусі – гэта мусіць паспрыяць прыняццю праекта закона “Аб выкарыстанні і ахове першага дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь”.

Удасканаленне адукацыі

На падставе грунтоўнага ана­лізу школьнай праграмы, зробленага на за­мову “Бацькаўшчыны”, у Нацыя­нальны інстытут аду­кацыі, Міністэр­ства адукацыі, Адміністрацыю прэзі­дэнта, на імя старшыні Пастаяннай камісіі Палаты Прадстаўнікоў па аду­кацыі, культуры і навуцы і ў Міністэр­ства замежных спраў былі дасланыя прапановы па ўключэнні ў навучальныя праграмы культурнай спадчыны белару­саў замежжа. 

Гісторыя і культура

У лютым прах вядомай беларускай­ мецэнаткі Магдалены Радзівіл, які быў перададзены беларусамі Швей­царыі Каталіц­каму Касцёлу ў часе Сёмага з’езда беларусаў свету, быў перапахаваны ў мінскім касцёле Святога Роха.

Напярэдадні 25 сакавіка ў Купа­лаўскім парку з ініцыятывы культуро­лага Маргарыты Пяровай быў усталяваны помнік Антону і Івану Луцке­вічам – “Бацькаўшчына” спрыяла атрыманню дазволу на яго ўстаноўку.

Працягваючы справу 2017-га года,­ калі ў Беларусі з ініцыятывы кампаніі “Будзьма беларусамі!” адзначалася 500-годдзе выдання першай друкава­най Бібліі на беларускай мове, у міну­лым годзе “Бацькаўшчына” звярнула­ся да грамадскасці з просьбай падтрымаць дзейнасць пробашча касцёла Св. Сымона і Алены Уладысла­ва Завальнюка ў справе беаты­фікацыі Францыска Скарыны.

Улетку кіраўніцтва “Бацькаў­шчы­ны” падпісаліся пад калек­тыўным лістом да прэзідэнтаў Германіі, Польшчы, Аўстрыі і Ізраіля з заклікам уключыць Курапаты ў праграму сваіх візітаў у Беларусь.

20 верасня Згуртаванне ўзяло ўдзел у пасяджэнні Кансультатыў­нага савета па справах беларусаў замежжа пры Міністэрстве замежных спраў.

У снежні, “Баць­каўшчына” выступіла ў ролі аднога­ з арганізатараў II Беларуска-нямецка­га форума па на­ладжванні партнёр­стваў.

30 кастрычніка на Заходніх могіл­ках Мінска высілкамі “Саюза бела­рускіх пісьменьнікаў” быў усталява­ны надма­гільны помнік Леаніду Маракову, выраблены скульптарам Іга­рам Засі­мовічам. Да ўшанавання вядомага даследчыка сталінскіх рэпрэ­сій спрычынілася і “Бацькаўшчына”.

Разам з Таварыствам беларускай мовы, Саюзам беларускіх пісьменні­каў, Беларускім добраахвотным таварыствам аховы помнікаў гісторыі і культуры, Саюзам беларускіх яўрэй­скіх грамадскіх аб’яднанняў і абшчын, Гістарычнай майстэрняй імя Леаніда Левіна, Беларускім саюз мастакоў і Беларускім саюз дызайне­раў ЗБС “Бацькаўшчына” стварылі ініцыятыўную групу па стварэнні Арганізацыйнага камітэта па ўста­ляванні помніка беларусам – правед­нікам народаў свету, людзям, якія ратавалі яўрэяў падчас Халакосту.

Выдавецкая дзейнасць

Як і ў мінулыя гады, “Баць­каўшчы­на” працягвае актыўную выдавецкую­ дзейнасць. У серыі “Бібліятэка Баць­каўшчыны” вый­шла ўкладзеная Лявонам Юрэ­вічам кніга пра паэта і ўплывовага дзеяча беларускага замежжа Масея Сяднёва “Pro et contra” і ўкладзеныя даследчыцай Наталляй­ Гардзіенка ўспаміны вядомай беларускай мастачкі Тамары Стагановіч-Кольбы (дачкі Аляксандра і Марыі Стагановічаў) “Абрэзкі з мінулых гадоў”. Гэтыя кнігі былі прэзентаваны на Беларускім фестывалі інтэ­лектуальнай кнігі “Прадмова”.

Для серыі “Спадчына: агледзіны”  Наталля Гардзіенка і Лявон Юрэвіч падрыхтавалі кнігу “Як укладалі Спадчы­ну”, прысвечаную гісторыі выдання ў 1955 годзе зборніка нецэнзураванага Купалы ў Мюнхене.

У траўні пабачыла свет пяці­сот­старонкавая кніга нарысаў, эсэ, лі­рычных замалёвак і публіцы­стычных артыкулаў Радзіма Гарэцкага “Апантаны Бацькаўшчы­най” – працяг кнігі “Жыццёвы меланж”.

Пры спрыянні “Бацькаўшчыны”  выйшаў і новы паэтычны зборнік вя­домага дзеяча беларускага замежжа ў Канадзе Пётры Мурзёнка “Коле­ры” – вынік паэтычнага плёну аўтара за апошнія пяць гадоў.

Канец года быў адзначаны выхадам пятага тома “Дзённікаў і запісаў” Рыгора Барадуліна, а таксама традыцыйным выпускам хітовага календара “Не маўчы па-беларуску” ад кампаніі “Будзьма беларусамі!”, да якога сёлета дадаліся наборы налепак “Ёсць нагода для карагода”.

Юбілеі

Сыходзячы год быў надзвычай багаты на знакавыя юбілеі.

25 сакавіка ўсе беларусы ў свеце адзначалі 100-годдзе абвяшчэння незалежнасці Беларускай Народнай Рэспублікі.

Што да “Бацькаўшчыны”, то ў лі­пені мы адзначалі 25-годдзе правя­дзення Першага з’езду бела­русаў све­ту – падзеі, якая зрабіла каласальны ўнёсак у справу кан­салідацыі беларускага народу. А 1 кастрычніка дзесяць гадоў споўнілася заўважнай і, як паказаў час, вельмі важнай з’яве ў культурным жыцці Беларусі – грамадскай культурніцкай кампа­ніі “Будзьма беларусамі!”, іні­цыятарам і каардынартарам якой з’яўляецца ЗБС “Бацькаўшчына”. Адзін толькі просты пералік праектаў і дасягнен­няў кампаніі не змясціўся б у гэты артыкул, таму з яе дзейнасцю лепей пазнаёміцца на афіцыйным сайце “Будзьмы” – budzma.by.

Юбілеі святкавалі і сябры Вялікай Рады “Бацькаўшчыны” – 50 гадоў споў­нілася заснавальніку Іркуцкага таварыства беларускай культуры імя Яна Чэрскага, актывісту Іркуцкага моладзевага клубу “Крывічы” Алегу Рудакову; 65 – знакамітаму пісь­менніку і гісторыку Уладзіміру Арло­ву; 70 – доктару гістарычных навук, прафесару Захару Шыбеку, які цяпер­ жыве ў Ізраілі; 80 – кіраўніку аб’яд­нання беларусаў-мастакоў Балтыі “Маю гонар” і сузаснавальнікаў Тава­рыства беларускай культуры “Світа­нак” у Латвіі Вячку Целешу (якога Рыжская Дума прызнала, да ўсяго, Чалавекам году) і, нарэшце, 90-годдзе­ адзначыў акадэмік Радзім Гарэцкі.

Страты

Але ў жыцці не абыходзіцца без балючых стратаў.

На самым пачатку 2018 года нас пакінуў знакаміты беларускі мастак, дызайнер і паэт Міхал Анемпадыстаў (16.03.1964–23.01.2018), які шмат га­доў супрацоўнічаў з кампаніяй “Будзьма беларусамі!”. У Франкфур­це-на-Майне на 108-м го­дзе жыцця памёр самы стары беларус свету – навуковец Барыс Кіт (06.04.1910–01.02.2018), а праз некалькі месяцаў, у чэрвені, следам за ім на 82-м годзе­ жыцця адышла ў лепшы свет і ягоная жонка Тамара Казевіч. У лютым прыйшло сумнае паведамленне з Трэнтана (ЗША) пра тое, што не стала мецэнаткі Лёлі Касоўскай (27.09.1933–02.02.2018). У лістападзе беларускую супольнасць агаломшыў раптоўны сыход вядомага беларускага літаратар і даследчык архіваў КДБ і НКУС Уладзіслава Ахроменкі (29.01.1965–09.11.2018), які ў апошнія гады жыў у Чарнігаве.

ЗБС “Бацькаўшчына” ў 2018 го­дзе страціла двух сябраў Вялікай Рады, якія былі разам са Згуртаваннем ад самага яго заснавання – фалькларыста, літаратуразнаўцу і гісторыка Арсеня Ліса (04.02.1934–28.05.2018) і беларускага грамадска-культурнага дзеяча ў Літве, заснавальніка Таварыства беларускай культуры ў Літве Хведара Нюньку (06.04.1928–15.08.2018).

Інфармацыйны цэнтр МГА “ЗБС “Бацькаўшчына”