Рэзалюцыя Сёмага з’езда беларусаў свету МГА “Згуртаванне беларусаў свету “Бацькаўшчына”

Беларуская мова — аснова беларускай нацыі і падмурак дзяржаўнасці Беларусі

15–16 ліпеня 2017 г., г. Мінск

Уважаючы беларускую мову неад’емнай часткай беларускай культуры і вызначальнай рысай нацыянальнай адметнасці беларусаў, непарушным падмуркам дзяржаўнасці і суверэннасці беларускай нацыі;

адзначаючы з’яўленне новых грамадскіх ініцыятываў па вывучэнні і пашырэнні ўжытку беларускай мовы і асобныя факты прыхільнага стаўлення органаў дзяржаўнай улады да такіх ініцыятываў;

канстатуючы стан фактычнай дыскрымінацыі беларускай мовы ў Рэспубліцы Беларусь, які не адпавядае яе канстытуцыйнаму статусу дзяржаўнай мовы;

зважаючы на важнасць будавання салідарнай супольнасці ўсіх беларусаў на глебе нацыянальных каштоўнасцяў у кантэксце выкарыстання масавай культуры і мовы як інструментаў прапаганды і экспансіі з боку імперскіх сілаў;

звяртаемся да кіраўніцтва Рэспублікі Беларусь з заклікам зрабіць неадкладныя захады па выпраўленні становішча беларускай мовы ў Беларусі праз:

• прыняцце Саветам Міністраў Беларусі дзяржаўнай праграмы па развіцці і пашырэнні ўжытку беларускай мовы ва ўсіх сферах, асабліва ў сферы адукацыі, на найбліжэйшыя 4 гады;
• стварэнне дзеля гэтай мэты спецыяльнага фонду, які б адмыслова фінансаваўся з дзяржаўнага бюджэту, а таксама быў бы адкрыты для добраахвотных унёскаў грамадзянаў і юрыдычных асобаў;
• стварэнне механізму абавязковага прыняцця новых юрыдычных актаў на беларускай мове і пераклад усяго заканадаўства на дзяржаўную беларускую мову цягам 4-гадовага перыяду;
• стварэнне поўных беларускамоўных старонак інтэрнэт-сайтаў усіх дзяржаўных органаў і арганізацыяў цягам 2-гадовага перыяду;
• забеспячэнне фактычнай роўнасці выкарыстання беларускай і рускай моваў ва ўсіх дзяржаўных (альбо заснаваных з удзелам дзяржавы) сродках масавай інфармацыі. У першую чаргу перавесці на беларускую мову вяшчанне Першага нацыянальнага тэлеканала;
• замену выразу «ці» на «і» ў законе аб мовах, законе аб правах спажыўцоў і іншых юрыдычных актах, што рэгулююць выкарыстанне дзяржаўных моваў у Беларусі.

Звяртаемся да беларускай грамадскасці з заклікам весці абарону канстытуцыйнага статусу беларускай мовы ва ўсіх сферах грамадскага жыцця праз:

• лісты да Адміністрацыі прэзідэнта, Нацыянальнага сходу, Савета Міністраў, Міністэрства адукацыі, органаў мясцовай улады з патрабаваннем павялічыць колькасць дашкольных, сярэдніх, сярэдніх спецыяльных навучальных устаноў з беларускай мовай выкладання і адкрыць вышэйшыя навучальныя ўстановы з беларускай мовай выкладання;
• патрабаванне належнага ведання беларускай мовы ад чыноўнікаў дзяржаўных устаноў, супрацоўнікаў сферы абслугоўвання як у афіцыйным пісьмовым ліставанні, так і ў вуснай форме;
• матэрыяльнае заахвочванне ініцыятываў па папулярызацыі беларускай мовы і культуры праз ахвяраванні грамадскім арганізацыям, праз краўдфандынгавыя платформы і ў праектах сацыяльнага прадпрымальніцтва;
• набыццё і папулярызацыю мастацкай літаратуры на беларускай мове, дыскаў беларускай музыкі, агучаных на беларускай мове кінастужак і мультфільмаў;
• актыўнае ўжыванне беларускай мовы ў штодзённым жыцці, у стасунках з роднымі і блізкімі, у выхаванні дзяцей.