Адзін з маіх сяброў, атрымаўшы “карту паляка”, мае намер шукаць працу ў гэтай краіне. Сын знаёмых вучыцца ў Польшчы, і вяртацца на Радзіму, падобна, не збіраецца. Дачка сяброў выйшла замуж у Літве - бацькі шчаслівыя: дзіця прыстроена.

Такіх прыкладаў - мора. Сітуацыя ўжо нагадвае нейкі масавы зыход. Літоўцы абвясцілі, што беларусы - самая шматлікая група іншаземцаў, якія звяртаюцца за відам на жыхарства. І ўсё гэта на фоне скарачэння насельніцтва ў нашай уласнай краіне. Самае сумнае ў тым, што бягуць, зразумелая справа, найбольш актыўныя. То бок таленавітыя, адукаваныя, тыя, хто да чагосьці імкнецца ў жыцці. Тыя, хто мог бы прынесці карысць тут. Але не, лічаць за лепшае жыць і працаваць за мяжой. Асуджаць недарэчна, ды і несумленна. Здаўна вядома - чалавек шукае, дзе лепш. імгранты Паводле дадзеных Літоўскага дэпартамента міграцыі, на сённяшні дзень беларусы складаюць трэць усіх грамадзян замежных дзяржаў, якія падалі заявы з просьбай аб прадастаўленне віду на жыхарства ў Літоўскай Рэспубліцы. На думку консула Беларусі ў Літве Людмілы Кляймёнавай, жаданне беларусаў пасяліцца ў Літве выклікана імкненнем больш зарабіць. - Тыя, хто падае заяўкі на від на жыхарства ў Літве часцей за ўсё спадзяецца на больш высокую зарплату. Калі літоўцу зарплата ў 300-400 еўра яшчэ нядаўна здавалася невялікай, то для беларусаў гэта вялікія грошы - цытуе консула Delfi. На практыцы атрымліваецца вось што: тыя ж прыбалты актыўна едуць далей на Захад. У мінулым годзе ў Вялікабрытаніі значна вырасла колькасць імігрантаў з Латвіі і Літвы. Па дадзеных Брытанскага статыстычнага бюро, у 2009 годзе колькасць імігрантаў з Латвіі ўзрасла больш чым у два разы, дасягнуўшы новага рэкорда. Таму што ў Злучаным Каралеўстве зарплата вышэй, чым у прыбалтыйскіх дзяржавах. У выніку ў Латвіі і Літве вызваляюцца працоўныя месцы, якія з задавальненнем займаюць жыхары Беларусі. Усе б нічога, заканамерныя працэсы, маўляў. Ды толькі вось у самой Беларусі насельніцтва меншае. Так, па дадзеных Нацыянальнага статыстычнага камітэта, за студзень 2010 года колькасць насельніцтва Беларусі паменшылася на 13,6 тысячы па параўнанні з студзенем 2009 года. Плюс да таго беларусы не хочуць - і, мабыць, у першую чаргу ў сілу эканамічных абставінаў, мець шмат дзяцей. Прычым у перспектыве змяніць арыентацыю на нараджэнне аднаго, максімум дваіх дзяцей наўрад ці ўдасца. Такое меркаванне выказала каардынатар праграм Фонду ААН у галіне народанасельніцтва (ЮНФПА) у Беларусі Таццяна Гаплічнік. Так мы дойдзем да таго, што вымушаныя будзем запрашаць у Беларусь гастарбайтэраў. Адкуль? З яшчэ больш дэпрэсіўных рэгіёнаў Сярэдняй Азіі. Як варыянт – з  краін Афрыкі, што пакутуюць ад пастаянных грамадзянскіх войн. Паводле ацэнак экспертаў, каб колькасць насельніцтва не ўпала, да сярэдзіны XIX стагоддзя ў нашу краіну трэба завезці 2 мільёны мігрантаў. Каб стабілізаваць дэмаграфічную нагрузку непрацаздольным насельніцтвам - 10 мільёнаў. Удумайцеся ў гэтыя лічбы! Нас саміх на сённяшні дзень менш засталося. Прычым міграцыя, зразумелая справа, будзе нізкакваліфікаванай. Таму што грошы “як у Еўропе” мы спецыялістам плаціць не можам. Таму свае і бягуць. І што ў выніку стане з краінай? А што рабіць? Да варыянтаў, па сутнасці, няшмат. Першы - падвышаць зарплату і ўзровень жыцця хаця б да ўзроўню той жа Прыбалтыкі. Прычым тэрмінова, а не праз пяцігодку. Але як гэта зрабіць на сённяшні дзень без рэформаў, не ведае, бадай, ніхто. А рэформы таксама, трэба сказаць, штука не бязбольная. Ёсць і другі варыянт – “жалезная заслона”. Проста забараніць выезд з краіны і ўсё тут. Ну, адзінкі будуць бегчы, як у свой час з Усходняй Германіі ў Заходнюю. Або як цяперашнія карэйцы з Поўначы на Поўдзень. Хоць і гэты варыянт на сённяшні дзень выглядае неяк сумнеўна. Усё ж такі цэнтр Еўропы. Хаця, чым чорт не жартуе ... А калі сур'ёзна, то Беларусі пара выбіраць. Альбо ісці па шляху кансервацыі сітуацыі з усімі выцякаючымі адсюль наступствамі тыпу масавага зыходу і гастарбайтэраў наўзамен. Альбо ўсё ж такі еўрапейскі шлях развіцця з цяжкімі рэформамі. Іншых сцэнарыяў, па вялікім рахунку, і няма. Захаванне існуючага статус-кво - гэта ўсяго толькі выбар на карысць кансервацыі. І тут ужо ці бегчы, ці выміраць. І ведаеце, у чым самая вялікая праблема? У мяне ўжо язык не паварочваецца сказаць уласным дзецям - заставайцеся тут. Таму што я не ўпэўнены, што для іх гэта будзе лепшае рашэнне. А вы думалі, я павінен ўгаворваць іх застацца?

Сяргей Авяр’янаў, “Салідарнасць”