9 снежня 2018 года Самарская абласная грамадская арганізацыя беларусаў і выхадцаў з Беларусі «Руска-Беларускае Братэрства 2000» прадставіла жыхарам Самары канцэртную праграму «От героев былых времен…» лаўрэатаў абласнога патрыятычнага шматнацыянальнага Фестывалю-конкурсу мастацтваў, прысвечанага святкаванню ў Расіі Дня герояў Айчыны

У гэты дзень беларусы Самарскай вобласці ўшаноўвалі Герояў Айчыны, чый подзвіг заўсёды будзе прыкладам сілы духу, мужнасці і патрыятызму шматнацыянальнага расійскага народа, прымнажаць ратную i працоўную славу дзяржавы. Свае гераічныя старонкі ў слаўную гісторыю Расіі ўпісалі беларусы і выхадцы з Беларусі.

Самара і Беларусь звязаныя паміж сабой нябачнымі ніткамі дружбы і ўзаемадапамогі. Іх крэпасць загартавалася ў вогненныя гады Вялікай Айчыннай вайны. У канцы чэрвеня 1941 года ў Куйбышаў былі эвакуіраваны авіяматорным завод 459 з Магілёва і самолетостроительный завод №453 з Мінска.

У ноч на 27 чэрвеня 1941 года была пачата эвакуацыя Мінскага вагонарамонтнага завода імя А. Мяснікова. Частка рабочых была эвакуяваная на вагонарамонтны завод у Куйбышаў, іншыя – на станцыю Батракі Куйбышаўскай чыгункі (цяпер станцыя Октябрьск).

Вядучыя канцэртнай праграмы (злева направа) Саломэ Чалідзе, Наталля Ганчарова, Арына Камісарава і Мээрім Кудуева

Невялікі пасёлак Гур'еўка Барышского раёна Куйбышаўскай вобласці (з 1943 года – Ульянаўскай вобласці) стаў адным з паволжскіх цэнтраў швейнай прамысловасці пасля таго, як туды прыбылі абсталяванне швейных фабрык «Камінтэрн» з Гомеля і «Прафінтэрн» з Віцебска. На базе гомельскай і віцебскай фабрык было створана новая вытворчасць – Гур'еўская швейная фабрыка № 4. Да пачатку 1942 года фабрыка дасягнула вытворчай магутнасці больш чым у 3 млн адзінак абмундзіравання ў год... У цэлым, на 1 чэрвеня 1942 года ў Куйбышаўскай вобласці было эвакуявана 17,3 тыс. жыхароў Беларусі.

Урачыстае мерапрыемства ў гонар дня Герояў Айчыны складалася з некалькіх блокаў. У фае ДК «Победа» былі прадстаўлены выставы: «Гераічны ўклад народаў у Вялікую Перамогу», нацыянальных галаўных убораў, а на экране ішла трансляцыя відэа-роліка пра подзвіг Герояў Вялікай Айчыннай вайны. Кульмінацыяй урачыстасцяў, стала вялікая канцэртная праграма «От героев былых времен…» з удзелам калектываў і салістаў – лаўрэатаў абласнога патрыятычнага шматнацыянальнага фестывалю-конкурсу мастацтваў.

У гэтым творчым праекце яго арганізатарам удалося ўвасобіць камандны дух шматнацыянальных творчых калектываў і салістаў-выканаўцаў, рэпертуар якіх адрозніваўся індывідуальнасцю і непаўторнасцю, прадстаўляючы цудоўную разнастайнасць самабытнай нацыянальнай культуры народаў, якія пражываюць у Самарскай вобласці.

Канцертную праграму адкрыў дуэт «Элегия» выкананнем песні «Вечный огонь»

Перад пачаткам творчага марафона ў гонар Герояў Айчыны ўдзельнікаў і гледачоў канцэртнай праграмы павіншавалі Ганаровыя госці. Прывітальны адрас ад кіраўніка г.а. Самары Алены Лапушкінай зачытаў намеснік кіраўніка Упраўлення па ўзаемадзеянні з сацыяльна-арыентаванымі некамерцыйнымі арганізацыямі і нацыянальнымі цэнтрамі Дэпартамента грамадскіх і знешніх сувязяў апарата Адміністрацыі гарадской акругі Самара Дзмітрый Аляксандравіч Далганаў.

Цёплыя словы віншаванняў і прывітальны адрас ад Дома дружбы перадаў намеснік дырэктара Пётр Валянцінавіч Сучкоў. Былі віншаванні і ад партнёраў, і сяброў арганізацыі беларусаў – намесніка кіраўніка Савецкага унутрыгарадскога раёна Ганны Сяргееўны Крывашчокавай і прадстаўніка міністэрства культуры Марыі Сяргееўны Пашахонавай.

Добрыя словы ў адрас арганізатараў, удзельнікаў і гасцей мерапрыемства прагучалі і ад кіраўнікоў нацыянальных грамадскіх аб'яднанняў Самарскай вобласці.

Беларускі вакальны ансамбль «Каданс» на святочнай сцэне

Асаблівую атмасферу мерапрыемства стваралі дзяўчаты ў нацыянальных касцюмах, якія сустракалі гасцей у фае Дома культуры, а затым на сцэне распавядалі аб удзеле народаў Савецкага Саюза ў барацьбе з фашызмам у гады Вялікай Айчыннай вайны. Вядучыя канцэртнай праграмы былі таксама ў нацыянальных касцюмах: Наталля Ганчарова – рускі, Арына Камісарава – беларускі, Саломэ Чалідзе – грузінскі і Мээрім Кудуева – кіргізскі.

Святочны канцэрт адкрыла песня кампазітара Рафаіла Хозака і паэта Яўгена Аграновіча «Вечный огонь», шмат хто памятае яе па першых радках: «От Героев былых времён….». Шчыра і пранікнёна гэтую вядомую песню выканаў дуэт «Элегия» у складзе Алены Юдзінай і Марыі Самойлавай з Муніцыпальнай бюджэтнай установы дадатковай адукацыі «Дзіцячая школа мастацтваў №7» гарадской акругі Самара, педагог Інэса Уладзіміраўна Лебедзева, канцэртмайстар Ніна Аркадзьеўна Колчава.

«Я знаю о войне лишь понаслышке, / Но вновь и вновь в мои приходит сны. / Безусый паренёк, совсем мальчишка, / Который не вернулся с той войны…». Гэтыя словы з песні «Ты помни» у выкананні беларуска-азербайджанскага трыо ў складзе Анастасіі Гуркінай, Арыны Камісаравай і Аіды Акперавай ад Самарскай абласной арганізацыі беларусаў «Руска-Беларускае Братэрства 2000» і Самарскай абласной грамадскай арганізацыі «Ліга азербайджанцаў Самарскай вобласці» прагучалі настолькі душэўна і шчыра, што многія гледачы не хавалі сваіх слёз.

Узорны вакальны ансамбль «Очарование» выканаў песню «Идёт солдат по городу»

Яркай падзеяй, сапраўдным святам творчасці і таленту сталі выступы вакальных ансамбляў «Каданс», мастацкі кіраўнік Іна Ігараўна Сухачэўская і «Сузор'е», мастацкі кіраўнік Алена Аляксандраўна Кірылашава. У выкананні заслужаных творчых калектываў Самарскай абласной арганізацыі беларусаў «Руска-Беларускае Братэрства 2000» прагучалі песні «Тишина», «Попурри на тему военных песен», «Казаки в Берлине», «Жытнёвае поле».

На сцэне канцэртнай залы Дома культуры «Победа» былі прадстаўлены і цудоўныя харэаграфічныя кампазіцыі. У выкананні творчага калектыву «Мозаика» Цэнтра пазашкольнай адукацыі «Творчество» гарадской акругі Самара, мастацкі кіраўнік Наталля Іванаўна Меліхава, канцэртмайстар Галіна Анатольеўна Мінзуліна былі выкананы танцы «Беларускія зоркі» і «Вечная памяць зямлі».

Малдаўскі танец «У гонар Перамогі» і «Украінскі танец» выканаў харэаграфічны ансамбль «Ровесник», МБАУ «Школа №124» гарадской акругі Самара, педагог Вера Аляксандраўна Сальнікава.

Ганаровыя госці і арганізатары мерапрыемства (злева направа) Анастасія Гуркіна, салістка беларускага ансамбля «Каданс», Марыя Пашахонава, вядучы кансультант абласнога міністэрства культуры, Ірына Глуская, прэзідэнт САГА «Руска-Беларускае Братэрства 2000», Іна Сухачэўская, мастацкі кіраўнік беларускага ансамбля «Каданс», Дзмітрый Далганаў, намеснік кіраўніка Упраўлення гарадской адміністрацыі, Ганна Крывашчокава, намеснік кіраўніка Савецкага раёна Самары і Арына Камісарава, салістка беларускага ансамбля «Каданс»

Гледачы цёпла сустракалі і чытальнікаў. Аўтарскі твор «Наша гісторыя» прачытала Яна Стрынакова са школы №13 імя Героя Савецкага Саюза Фёдара Віктаравіча Санчырава гарадской акругі Самара, педагог Ірына Віктараўна Цвердава.

Верш Самуіла Маршака «Мальчик из села Поповка» у выкананні Ангеліны Жолудзевай са школы вёскі Екацерынаўка Безенчукского раёна Самарскай вобласці, педагог Вольга Яўгенаўна Пісарава прымусіла гледачоў прачуць боль беззваротнай страты...

Адыходзячы з вёскі Папоўка, немцы спалілі яе дашчэнту. Працаздольнае насельніцтва яны сагналі з сабой, а старых і дзяцей - расстралялі. Адзіным жыхаром вёскі, ацалелым пасля сыходу немцаў, быў трохгадовы Пеця... «…Стоит белоголовый Петя / И плачет, как старик, без слез, / Три года прожил он на свете, / А что узнал и перенес! / При нем избу его спалили, / Угнали маму со двора, / И в наспех вырытой могиле / Лежит убитая сестра. / Не выпускай, боец, винтовки, / Пока не отомстишь врагу / За кровь, пролитую в Поповке, / И за ребенка на снегу…».

Трыо – салісткі беларускага вакальнага ансамбля «Каданс» – Анастасія Гуркіна, Арына Камісарава і Аіда Акперава – прадстаўнік Самарскай рэгіянальнай грамадскай арганізацыі «Ліга азербайджанцаў Самарскай вобласці»

– Нашай канцэртнай праграмай мы яшчэ раз пацвярджаем, што з пакалення ў пакаленне мы будзем жыць, памятаць і ганарыцца Героямі – прадстаўнікамі розных нацыянальнасцяў, чые ратныя і працоўныя подзвігі дазваляюць нам, цяперашняму пакаленню, жыць пад мірным небам. Безумоўна, да такіх людзей адносіцца і наш суайчыннік Аляксей Мікалаевіч Бацян, які нарадзіўся ў беларускай вёсцы Чартовічы Віленскай губерні, цяпер Валожынскага раёна Мінскай вобласці. Гледачы канцэрта з цікавасцю слухалі аповяд пра легендарнага разведчыка, якому 10 лютага 2019 года споўніцца 102 гады. Указам прэзідэнта Расіі №614 ад 9 мая 2007 года Аляксею Мікалаевічу было прысвоена званне Героя Расійскай Федэрацыі, – з асаблівым гонарам кажа Ірына Міхайлаўна Глуская, прэзідэнт Самарскай абласной грамадскай арганізацыі беларусаў і выхадцаў з Беларусі «Руска-Беларускае Братэрства 2000».

На мерапрыемстве ўспаміналі і іншых беларусаў і выхадцаў з Беларусі, якія атрымалі за праяўленыя мужнасць і гераізм падчас баявых дзеянняў і пры выпрабаванні новай тэхнікі званне Героя Расійскай Федэрацыі. Сярод іх – ураджэнец вёскі Мышкавічы Магілёўскай вобласці палкоўнік Уладзімір Анатольевіч Бяляўскі, палкоўнік Ігар Алегавіч Радабольскі з Гродна, контр-адмірал Уладзімір Мікалаевіч Дронаў з пасёлка Бягомль цяпер Докшыцкага раёна, Віцебскай вобласці...

Беларусы Самарскай вобласці ганарацца і касманаўтамі, арбітальныя палёты якіх спрыялі таму, каб Рэспубліка Беларусь стала паўнапраўнай касмічнай дзяржавай. Двойчы Героі Савецкага Саюза Пётр Ільіч Клімук і Уладзімір Васільевіч Кавалёнак, Героі Расіі Алег Віктаравіч Навіцкі і Алег Германовіч Арцем'еў – гэта пра іх распавядаюць беларускія хлапчукі і дзяўчынкі, марачы пра касмічныя палёты.

Ірына Міхайлаўна Глуская, прэзідэнт САГА «Руска-Беларускае Братэрства 2000» з салісткамі харэаграфічнага ансамбля «Мозаика» і мастацкім кіраўніком Наталляй Іванаўнай Меліхавай

У сваю чаргу і самі касманаўты не забываюць Беларусь. Пётр Клімук, Уладзімір Кавалёнак і Алег Навіцкі прымалі ўдзел у XXXI Міжнародным кангрэсе Асацыяцыі удзельнікаў касмічных палётаў, які праходзіў у Мінску ў верасні 2018 года, а Алег Арцем'еў, знаходзячыся ў той час на арбіце разам з амерыканскімі астранаўтамі, павіншаваў удзельнікаў кангрэса.

– Вас нідзе не прымуць так, як у Беларусі. Лепшага народа на свеце няма. Мой тата нарадзіўся ў пасёлку Друя, што ў Віцебскай вобласці, бацька і маці жывуць і цяпер у Віцебску. А жонка мая з Баранавічаў, – на беларускай мове адзначыў Алег Арцем'еў.

Фінальная песня «Я хочу, чтобы не было больше войны» у выкананні юнай беларусачкі Ірышкі Сакаловай з Цэнтра пазашкольнай адукацыі «Творчество» гарадской акругі Самара, педагог Іна Ігараўна Сухачэўская прагучала, як абяцанне памятаць тых, хто загінуў за незалежнасць Радзімы: «…Помню прадеда я! / Орденами его дорожу! / Что такое война / Я потомкам своим расскажу!».

Арганізатары, Ганаровыя госці і лаўрэаты абласнога патрыятычнага шматнацыянальнага дзіцяча-юнацкага фестывалю-конкурсу мастацтваў «От героев былых времен»

Шматнацыянальная канцэртная праграма завяршылася цырымоніяй ўзнагароджання лаўрэатаў абласнога патрыятычнага шматнацыянальнага дзіцяча-юнацкага фестывалю-конкурсу мастацтваў «От героев былых времен». Дыпломы, узнагародныя статуэткі і салодкія падарункі Лаўрэатам уручылі Ганаровыя госці патрыятычнага мерапрыемства.

– З гонару за людзей, якія жылі і жывуць побач з намі, якія, ратнымі подзвігамі і сваёй працай славяць сваю Радзіму, пачынаецца патрыятызм кожнага з нас і ў гэтым у чарговы раз пацвярджае мерапрыемства, якое прайшло і паказвае, як шмат годных імёнаў можна назваць. І кожнаму хочацца пакланіцца да зямлі за іх ратныя і працоўныя подзвігі! Я вельмі ўдзячная Адміністрацыі г.а.Самара, Дома дружбы народаў Самарскай вобласці і нацыянальным грамадскім аб'яднанням, якія ўжо другі год падтрымліваюць ініцыятыву беларусаў Самарскай вобласці ў правядзенні такога цудоўнага і вельмі патрэбнага для падрастаючага пакалення шматнацыянальнага мерапрыемства, – са шчырай удзячнасцю кажа Ірына Міхайлаўна Глуская.

Мікалай Бойка

P.S. Падчас падрыхтоўкі да канцэртнай праграмы «От героев былых времен…» актыў САГА «Руска-Беларускае Братэрства 2000» вывучаў матэрыялы пра беларусаў і выхадцаў з Беларусі, якія ва ўсе часы праслаўлялі родную зямлю і абараняючы яе аддавалі самае дарагое – сваё жыццё.

Беларусаў Самарскай вобласці патрэсла да глыбіні душы, гісторыя жыцця нашага суайчынніка Васіля Іванавіча Мурзіча, легендарнага паравознага машыніста дэпо Віцебск Заходняй чыгункі. 5 лістапада 1943 года яму было прысвоена званне Героя Сацыялістычнай Працы.

На жаль, яго далейшае жыццё склалася так, што ён быў асуджаны за злачынства, якога ён не здзяйсняў і быў пазбаўлены звання Героя Сацыялістычнай Працы і ўсіх баявых і працоўных узнагарод... Ён некалькі разоў звяртаўся ў Вярхоўны суд і пракуратуру Латвіі, Міністэрства шляхоў зносін СССР з просьбай аб садзейнічанні ў вяртанні яму звання Героя Сацыялістычнай працы і ўзнагарод, але нязменна атрымліваў адпіскі. Памёр легендарны машыніст 12 жніўня 1979 года ў 70-гадовым узросце. Пахаваны на могілках латвійскага пасёлка Улброка.

Беларусы Самарскай вобласці ўпэўненыя, што Герояў Айчыны трэба не толькі памятаць, шанаваць і ганарыцца, але яшчэ і абараняць іх, вяртаць ім добрае імя...