Канферэнцыя “Беларуская інтэлігенцыя ў падтрымку Беларускай Аўтакефальнай Праваслаўнай Царквы” адбывалася цягам двух дзён у Чарнігаве, таму што беларусы не могуць правесці такую сустрэчу дома. Больш за сотню ўдзельнікаў прыехалі з розных гарадоў Беларусі, а таксама з Польшчы і ЗША. Беларуская Царква, відаць, раней і не бачыла такога прадстаўнічага сходу.
Напачатку ўдзельнікі наведалі могілкі Яцава, дзе ёсць цэлы квартал чарнігаўцаў, што загінулі на Данбасе. Ёсць і трое беларусаў. Квартал воінаў АТА ўразіў чарнігаўскіх гасцей — яны назвалі яго ўкраінскім востравам праз сіне-жоўтыя сцягі над магіламі абаронцаў незалежнасці Украіны.
Кіраўнік Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы архібіскуп Навагрудскі і Паўночнаамерыканскі Святаслаў (Логін) адкрыў канферэнцыю малітвай. Сакратар Дыяцэзіяльнай адміністрацыі Чарнігаўскай епархіі ПЦУ, айцец Раман Кінік, уручыўшы, у прыватнасці, выяву Дубенска-Чарнігаўскай іконы Божай Маці кіраўніку беларускай царквы. Украінскі святар выказаў упэўненасць, што беларуская царква, як і ўкраінская, калі-небудзь дасягне сваёй незалежнасці.
Прадстаўнік украінскага Інстытута нацыянальнай памяці Сяргей Бутко нагадаў пра трагічны лёс украінскай і беларускай аўтакефальных цэркваў, якія былі знішчаны камуністычнымі ўладамі — і людзі, і храмы. Тым большым цудам з'яўляецца адраджэнне царквы ва Ўкраіне, і, як мяркуецца, адбудзецца таксама аднаўленне царквы ў Беларусі.
Васіль Чапурны ад імя чарнігаўскага аб’яднання “Просвіта” імя Т. Шаўчэнкі распавёў беларусам, што іх настаяцель з'яўляецца заснавальнікам першай Чарнігаўскай суполкі УАПЦ, і таму нашы цэрквы моцна звязаны. “Без незалежнай Беларусі не будзе незалежнай Украіны”, — заявіў дэпутат 7-га склікання Андрэй Мішчанка.
Удзельнікі канферэнцыі заслухалі даклады і выступленні гісторыкаў-даследчыкаў, якія тычацца як гісторыі праваслаўя ў Беларусі, так і сучаснага стану і перспектыў адраджэння. Цікава, што на канферэнцыі быў святар з Беларускага экзархата Рускай Царквы а. Аляксандр Шрамко — ён паўтарыў даўно вядомыя контраргументы наконт аўтакефаліі ва Украіне. Здаецца, аднолькавыя метадычкі маскоўскага патрыярхату былі разасланыя і для Украіны, і для Беларусі...
Прафесар Інстытута філасофіі імя Г.Скаварады НАН Украіны Аляксандр Саган прывёў цікавыя факты — у 2015 годзе ў Жытомірскай вобласці налічвалася 209 суполак Кіеўскага патрыярхату і 651 маскоўскага. Каб дапамагчы ўкраінскім байцам у АТА, вернікі ўкраінскай царквы на люты 2015 года сабралі звыш 1 мільёна грыўняў, а вернікі рускай царквы — 130 тысяч. “Гэта значыць, кожная кангрэгацыя ўкраінскай царквы збірае ў 25 разоў больш дапамогі, чым вернікі, якія ніяк не могуць развітацца з Маскоўскім патрыярхатам”, — сказаў Аляксандр Саган.
Аднаўленне ідэі беларускай аўтакефаліі ў першай палове ХХ ст., РПЦ як стварэнне Іосіфа Сталіна, спроба адраджэння аўтакефаліі пры архіепіскапе Варлааме Шышацкім, вядомыя дзеячы Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы — гэтыя і іншыя тэмы прагучалі на канферэнцыі, што стала магутным пацверджэннем імкнення беларускага народу да царкоўнай незалежнасці.
Дарэчы, у самой Беларусі, нягледзячы на дэклараваныя канстытуцыю і законы аб праве на свабоду сумлення, адзіная супольнасць БАПК не рэгіструецца мінскімі ўладамі больш за 20 гадоў. Вернікі беларускай царквы моляцца па кватэрах і не маюць храма.
Са звароту ад беларускіх удзельнікаў канферэнцыі: “Адсюль, з Чарнігава, з братняй для беларусаў украінскай зямлі, якая больш за 5 гадоў абараняе Цывілізацыю са зброяй у руках ад усходняга варварства, яшчэ лепш бачна — захаваць нацыю і дзяржаву, адбіць злачынную інвазію з Усходу мы зможам толькі тады, калі ўвесь народ будзе аб'яднаны”.
Асамблея беларускай інтэлігенцыі падтрымала ўкраінцаў у барацьбе за тэрытарыяльную цэласнасць і незалежнасць украінскай дзяржавы, заклікала падчас перапісу насельніцтва на радзіме пазначаць беларускую мову як родную, падтрымала грамадскую кампанію “Каліноўскі – 2019”, у межах якой будзе пахаваны беларускі нацыянальны герой, паставіла пытанне рэгістрацыі беларускімі ўладамі суполак беларускай царквы. Канферэнцыя заклікае спыніць разбурэнне нацыянальнага некропаля ў Курапатах, дзе пахаваныя ахвяры расійскай акупацыі Беларусі, і падкрэсліла неабходнасць рэабілітацыі святароў і вернікаў, што сталіся ахвярамі савецкіх рэпрэсій.
Васіль Чапурны. "Голас Украіны"
