Іркуцкая гарадская моладзевая грамадская арганізацыя “Моладзевы клуб “Крывічы” (МК “Крывічы”) ставіць перад сабой мэту: адраджэння і развіцця духоўных і культурных каштоўнасцяў беларускага народа, забеспячэння пераемнасці маладым пакаленнем нацыянальных звычаяў, рамёстваў, жыццёвага ўкладу і маральных асноваў; дапамогу моладзі, якая пражывае на тэрыторыі Іркуцка ў павышэнні грамадзянскай актыўнасці і краязнаўчай працы.

Асноўныя напрамкі работы МК «Крывічы»:

1. Студыя аўтэнтычных спеваў для дзяцей і моладзі. Заняткі праводзяцца кожныя сераду і суботу на працягу года. Ансамбль аўтэнтычнай песні "Крывічы" выступае на розных пляцоўках горада і вобласці. Ансамбль «Крывічы» (кіраўнік Воля Галанава), з'яўляецца Лаўрэатам І (2011г.) І II (2014г.) Фестываляў мастацтваў беларусаў свету (г. Мінск), Лаўрэатам і ўдзельнікам многіх фестываляў у Іркуцку, Новасібірску і Томску.

2. Студыя навучання бытавым і сярэднявечным народным танцам. Заняткі праводзяцца два разы на месяц, па «зменным» графіку.

3. Рамесная майстэрня «Беларуская хата». Працуе майстэрня з панядзелка па суботу на працягу года. Тут вырабляюцца традыцыйныя беларускія касцюмы, з воўны валяюцца рукавіцы, мегеркі, сумкі, плятуцца і ткуцца паясы. З срэбра і медзі вырабляюцца фібулы. Гафтуюцца і ткуцца ручнікі. Вырабляюцца абярэгі з тканіны, лёну, саломы. У майстэрні таксама займаюцца саломапляценнем і выцінанкай. Ёсць працоўныя кросны. Майстэрня знаходзіцца па адрасе: вул. Мала-Якуцкая, 19. тэл. 40-11-45.

4. Арганізацыя этнаграфічных экспедыцый у месцы кампактнага пражывання беларускіх перасяленцаў ў Іркуцкай вобласці. Экспедыцыі арганізоўваюцца не радзей за адзін раз у квартал. Моладзь з Іркуцка адпраўляецца ў глыбінку Іркуцкай вобласці і запісвае старадаўнія аўтэнтычныя песні, легенды, гісторыі стварэння сёлаў і да т.п. Затым гэтыя матэрыялы апрацоўваюцца і выкарыстоўваюцца для адраджэння традыцыйнай беларускай культуры ў Прыбайкаллі. Удзельнікамі МК «Крывічы» рыхтуецца да выдання навукова-папулярнае выданне - кніга «Беларусы Прыбайкалля».

2 лютага 2015 г. у 18.00 у філіяле Музея гісторыі горада Іркуцка ў “Доме рамёстваў” адбудзецца ўрачыстае тэатралізаванае адкрыццё выставы “Беларуская хата” ў гасцях у “Дома рамёстваў”.

На гэтай выставе майстры, якія працуюць у традыцыйным кірунку прыкладнога беларускага мастацтва, пакажуць свае працы. Таксама будуць прадстаўленыя вырабы, сабраныя сябрамі МК “Крывічы” ў этнаграфічных экспедыцыях па беларускіх вёсках Іркуцкай вобласці.

Наведвальнікі змогуць пазнаёміцца як ужо з вядомымі тэхнікамі (ганчарства, лозапляценне, ткацтва, вышыўка і інш.), так і з малавядомымі для сібірскага рэгіёну тэхнікамі, напрыклад, саломапляценнем і выцінанкай.

Усяго на выставе майстэрні “Беларуская хата” будзе прадстаўлена больш за 100 прац.

Выстава будзе доўжыцца да 15 лютага 2015 года.

Адкрыццё выставы супала па даце з правядзеннем беларускага традыцыйнага свята "Грамніцы". Таму сябры МК “Крывічы” прадставяць тэатралізаваную праграму, прысвечаную гэтаму абраду.

Гэты абрад сыходзіць у далёкае мінулае нашых продкаў, у старажытнаславянскую эпоху. Абрад мае і другую назву «Стрэчанне».

Беларусы спрадвеку заўважылі дзіўную асаблівасць прыроды. Пасля моцных студзеньскіх маразоў звычайна надыходзіць рэзкае пацяпленне. Пазней, у другой палове лютага, пачатку сакавіка зноў могуць ударыць маразы, замесці завеі. Вядома ж, гэтую з'яву народны каляндар нашых назіральных продкаў абысці не мог. Паўстаў цэлы абрад, які нясе мноства розных павер'яў, прымавак, прыкмет.

2 лютага кожны год беларусы адзначаюць «Грамнiцы». Чаму? Ды таму, што ў гэты дзень зіма з летам сустракаецца - адсюль і другая назва - “Стрэчанне”.

А вось чаму асноўная назва - «Грамнiцы»? Хтосьці скажа - ад слова "гром". Але хіба зімой у лютым хто-небудзь з вас чуў гром?

Адказ хаваецца ў старажытным светаразумення беларусаў. Шмат каму з вас вядома, што ў беларускай міфалогіі ёсць Бог грому і маланкі - Пярун. Але была ў Перуна жонка, якую звалі Грамаўнiца, або Грамнiца. Па ўяўленнях беларусаў, гэта была прыгожая, поўная, добрая, мяккая жанчына з галавой, упрыгожанай спелымі каласамі, і з пладамі ў руках. Яна была заступніцай сялянаў, і менавіта яе прасілі аб дажджы ў патрэбны час.

Беларусы верылі, што калі Пярун з Грамаўнiцай клаліся на зіму спаць, то менавіта Грамаўнiца прачыналася сярод зімы і ўзіралася ў зямлю: ці не моцна лютуе Зіма. Самае галоўнае, што беларусы чакалі, каб Грамаўнiца прачнулася. Спадзяваліся на гэта. Звязвалі з гэтым мноства народных прыкметаў: «Калi на Стрэчанне певень пад страхой нап'ецца, то на Юр'я (6 траўня) вол травы наесца»; «Калi адлiга на Грамнiцы – вясна будзе цёплая, калi марозы завярнуць, то халодная»; «Капеж на Стрэчаньне – добры будзе ўраджай пшанiцы» і да т.п.

Што будзем рабіць:

 Распальваць рытуальнае вогнішча старажытным спосабам, без запалак і запальніцы.

 Вадзіць карагоды і спяваць абрадавыя песні.

 Гуляць у зімовыя старажытныя гульні і танцаваць побытавыя народныя танцы.

Умовы: кожны ўдзельнік абраду павінен з сабой узяць сваю свечку. Яна будзе асвечана і будзе мець магічнае абярэжнае дзеянне ўвесь год. Як ёй карыстацца даведаецеся на самім абрадзе.

Алег Рудакоў