«Я як быццам не з’язджала з роднай Беларусі: тут, у Новасібірску, мне было так жа ўтульна, як дома, і людзі такія ж добрыя і спагадлівыя». Так усхвалявана казала госця з далёкага беларускага горада Магілёва, запрошаная на свята «У гасцях у Лявоніхі». Захапленне Віялеты Маськовай зразумець можна. Выпускніца Магілёўскага музычнага вучылішча, кіраўнік ансамбля народнай песні і музыкі «Бліскавіца», яна не раз удзельнічала са сваім калектывам у конкурсах і фестывалях рускіх і беларускіх, была і ў Балгарыі. А за тысячы кіламетраў ад Радзімы давялося пабываць упершыню. Беларускай госці і быў давераны гонар адкрыць фестываль і паднесці святочны каравай міністру культуры Новасібірскай вобласці. А затым па-майстэрску, вельмі эмацыйна выканаць песні на роднай беларускай мове.
«Люблю сваю Беларусь, яе песні і заўсёды адпачываю душой на такім выдатным свяце», - гэта кажа ўжо ветэран фестывалю Лідзія Сугака са станцыі Мочышча. Са сваёй вакальнай групай «Купалінка» яна не раз была прызёрам фестывалю. Ураджэнка Беларусі, Лідзія Іванаўна такую ж любоў прышчапляе сваім юным выхаванцам, навучае песням на роднай мове, знаёміць з гісторыяй Беларусі.
З такой жа радасцю і жаданнем прыязджае на фестываль і Святлана Дольчына з Чанаў. Тры гады таму, пазнаёміўшыся з Цэнтрам беларускай культуры і яе дырэктарам Нінай Кабанавай, Святлана цвёрда вырашыла прапагандаваць беларускую культуру. Закахалася, па яе словах, у песні, такія меладычныя і шчырыя, і ўключыла іх у рэпертуар свайго ансамбля рускай песні «Сімфонія народная» . Выйграўшы грант на раённым конкурсе «Летапіс роднага краю», Святлана актыўна распрацоўвае руска-беларускі праект. Са сваімі аднадумцамі мае намер асвоіць народныя промыслы, асабліва саломапляценне, арганізаваць новыя калектывы і марыць, каб наступны фэст «У гасцях у Лявоніхі» прайшоў у яе родных Чанах.
Уражанні гэтых і іншых удзельнікаў фестывалю мне як аўтару пасля размовы з імі здаліся найлепшым доказам таго, што беларуская «Лявоніха» - а ёй пайшоў ужо другі дзясятак - не зжывае сябе, прыцягваючы ўсё новыя сілы. На адборачных конкурсах у раёнах самадзейныя артысты змагаюцца за права ўдзелу ў гэтым прэстыжным свяце. Многія з іх пабывалі за гэты час і ў Беларусі, як тыя ж «Белоярские ложкари». «Уяўляеце, - распавядаў кіраўнік ансамбля Станіслаў Равякін, - пасля нашага выступу на фестывалі «Звіняць цымбалы і гармонік» у беларускім горадзе Паставы там выказалі жаданне арганізаваць такі ж калектыў з сваіх родных лыжкароў. Так што нам ёсць чым ганарыцца. А Цэнтру за такую паездку - вялікі дзякуй».
Сёлетні фестываль «У гасцях у Лявоніхі» сабраў каля 30-ці калектываў з раёнаў вобласці і суседніх гарадоў Томска і Барнаула. Выступ і пачаткоўцаў, і неаднаразовых удзельнікаў свята выклікалі буру эмоцый у гледачоў, якія запоўнілі залу ДК «Сибтекстильмаш». Любаваліся юнымі танцорамі народнага ансамбля « Обские зори» , віртуозна выканалі знакамітую «Лявоніху», выступіў фальклорны калектыў «Варенька» з Чулымскага раёна, ужо знаёмым «Сібірскім узорам» з вёскі Смоленка Машкоўскага раёна; а пад «Польку беларускую» ў выкананні томскага ансамбля «Медуніца» гледачы і падпявалі, і прытанцоўвалі.
Са шчырым захапленнем сустракалі народны ансамбль «Дабрадзея» з сяла Паўночнае. Здаўна абжывалі гэты аддалены край першыя перасяленцы з Беларусі, таму трывала захаваліся тут нацыянальныя звычаі, песні, абрады. Салісткі гэтага фальклорна-этнаграфічнага ансамбля, хочацца падкрэсліць - вельмі шаноўнага ўзросту, прадэманстравалі працяглыя, меладычныя спевы, якія так ляглі на душу слухачоў.
Усіх удзельнікаў святочнага канцэрта прадстаўлялі галоўныя героі дзеі Лявон і Лявоніха, па-хатняму, з жартамі-прыгаворкамі запрашаючы іх у беларускую хату. Яе інтэр'еры з характэрнымі прадметамі побыту, нацыянальныя касцюмы гаспадароў і гасцей стваралі яркі непаўторны каларыт.
11-ты фестываль «У гасцях у Лявоніхі» завяршыўся. Значнасць яго падкрэсліў міністр культуры Васіль Іванавіч Кузін, адзначыўшы, што ва ўмовах усеагульнай глабалізацыі вельмі важна захаваць разнастайнасць культур, іх самабытнасць. Свята беларускай культуры - пераканаўчае пацверджанне гэтаму.
Прэстыж фестывалю, безумоўна, расце. Цяперашні названы міжрэгіянальным, але наогул яго можна лічыць міжнародным. Пастаянна запрашаюцца госці з Беларусі, наладжаныя і творчыя сувязі казахстанскімі беларусамі. Для дырэктара Цэнтра Ніны Васільеўны Кабанавай кожны фестываль і свята, і вялікі цяжар. Такі маштабны праект уключае масу праблемаў - і арганізацыйных, і, у першую чаргу, фінансавых. Адказваючы на падзяку за запрашэнне на фестываль, Ніна Васільеўна адзначыла, што без сваіх верных памочнікаў, супрацоўнікаў цэнтра, ёй было б не справіцца. Акрамя сваіх службовых абавязкаў і Анжаліцы Несцеркінай, і Анастасіі Трубянковай, і Максіму Дульянінаву даводзіцца быць і дызайнерамі, на іх - і сустрэча і размяшчэнне гасцей, арганізацыя выставаў і майстар-класаў і многае іншае, непрыкметнае воку. Насця Трубянкова, яшчэ зусім малады мастацкі кіраўнік Цэнтра, і ў сваім родным Кальцова арганізавала ансамбль народнай песні «Ивален», і ён ужо пастаянны ўдзельнік беларускіх святаў. Насця вучыць сваіх пакуль яшчэ маленькіх артыстаў культуры паводзінаў на сцэне, правільнаму беларускаму вымаўленню. А потым сама выходзіць на сцэну, і яе выхаванцы разам з гледачамі захоплена глядзяць на яе, прыгожую, у элегантным канцэртным уборы, якая звонка выконвае беларускія песні. І дзеткам хочацца пераймаць ва ўсім сваю настаўніцу, у якой любоў да беларускай культуры - ад яе каранёў.
Перапоўненая ўражаннямі ад маштабнасці беларускага свята ў Сібіры, яго высокага ўзроўню з'язджала да сябе на Радзіму беларуская госця Віялета Маськова. Вярнуўшыся, яна выказала вялізную падзяку Магілёўскаму навукова-метадычнаму цэнтру за такі шчодры падарунак - паездку ў Новасібірск. А Ніне Васільеўне за яе бязмежную гасціннасць на развітанне сказала: «Мы ўжо ніколі не згубімся, будзем працягваць супрацоўніцтва і сяброўства, і я вельмі спадзяюся, што прыеду да вас са сваёй любімай «Бліскавіцай». І пажадала: «Жыві і квітней, фестываль!»