ІТБК: афіцыйны адказ на ліст з пракуратуры г. Іркуцка

У красавіку 2012 года ў кватэру старшыні “Іркуцкага таварыства Беларускай культуры імя Я.Д. Чэрскага” Алега Рудакова, а таксама ў сядзібу гэтай арганізацыі ўварваліся супрацоўнікі Следчага ўпраўленне Следчага камітэта Расіі па Іркуцкай вобласці з падтрымкай СОБРа і спецназа.

У красавіку 2012 года ў кватэру старшыні “Іркуцкага таварыства Беларускай культуры імя Я.Д. Чэрскага” Алега Рудакова, а таксама ў сядзібу гэтай арганізацыі ўварваліся супрацоўнікі Следчага ўпраўленне Следчага камітэта Расіі па Іркуцкай вобласці з падтрымкай СОБРа і спецназа. (Пра гэта можна прачытаць бюлетэні “Беларусы ў свеце” № 3-4 за 2012 год). 6 жніўня 2012 ў Кастрычніцкім судзе горада Іркуцка разглядалася грамадзянская справа, дзе ад імя ІТБК была пададзеная іскавая заява аб абароне дзелавой рэпутацыі арганізацыі, якая ў выніку не была задаволеная. Пасля гэтага было вырашана падаць іскавую заяву ў Абласны суд. (Пра гэта - у бюлетэні “Беларусы ў свеце” № 9 за 2012 год). Такая заява была напісаная, аднак пасяджэнне Абласнога суда, якое адбылося 2 лістапада 2012 года, пацвердзіла рашэнне папярэдняга суда.

У канцы снежня 2012 года з Пракуратуры г. Іркуцка на адрас ІТБК было адпраўленае “Прадстаўленне аб ліквідацыі парушэнняў заканадаўства, аб супрацьдзеянні экстрэмісцкай дзейнасці”, дзе сярод іншага зазначалася: “У памяшканні [ІТБК] па пазначаным адрасе органамі папярэдняга следства быў праведзены вобшук, падчас якога была знойдзеная і канфіскаваная паліграфічная прадукцыя - пяць каляндарыкаў з выявамі лідараў беларускіх нацыяналістаў-калабарацыяністаў у адпаведнай форме”. Паглядзець цалкам ліст-прадстаўленне ў jpg-фармаце можна ніжэй.

Прапануем азнаёміцца з афіцыйным лістом ІТБК у адказ на гэтае прадстаўленне.

Пракурору горада Іркуцка

Старшаму дарадцу юстыцыі

Міхайлавай В.Р.

Паважаная Вольга Рыгораўна!

18 студзеня 2013 года на адрас Рэгіянальнай грамадскай арганізацыі “Іркуцкае таварыства Беларускай культуры імя Я.Д. Чэрскага” (ІТБК) паступіла «Прадстаўленне аб ліквідацыі парушэнняў заканадаўства аб супрацьдзеянні экстрэмісцкай дзейнасці».

30 студзеня 2013 года на чарговым пасяджэнні абласной Рады (кіруючы орган ІТБК) пад пытаннем № 4 Парадку дня мы разгледзелі гэты дакумент. Выпiску з Пратакола прыкладаем.

Пра дату, месца і час Пасяджэння Абласной Рады мы (згодна з Вашымі патрабаваннямі) апавясцілі супрацоўніка Пракуратуры г. Іркуцка Кобелеву В.А.

Рашэннем Абласной Рады ІТБК даручана Старшыні ІТБК Рудакову Алегу Васільевічу сфармуляваць наступны адказ з улікам усіх прапаноў і рэкамендацый, выказаных на пасяджэннях:

1. Нас прывяло ў здзіўленне некарэктнае складанне дадзенага прадстаўлення. У шапцы і далей па тэксце нашая арганізацыя называецца часам «рэлігійнай», часам «рэгіянальнай». Праўда, мы пазней (ужо пасля Пасяджэння Абласной Рады) ад 4 лютага 2013 атрымалі дадатковы ліст за подпісам «В.а. пракурора горада Іркуцка, дарадцы юстыцыі Д.І.Прушынскага", дзе паказана, што «ў тэксце прадстаўлення дапушчаная тэхнічная памылка: замест словаў «рэгіянальная Грамадская арганізацыя» памылкова пазначана «рэлігійная Грамадская арганізацыя». Вядома, гэтая папраўка апраўдвае няўважлівасць складальніка "прадстаўлення", і ўсё ж хацелася б падкрэсліць, што ў тэксце «Прадстаўлення» словы «рэгіянальная» і «рэлігійная» ўзаемазаменныя, як сінонімы, што паказвае не на тэхнічную памылку (разавую), а на «неразборлівасць» у тэрмінах.

2. Факт канфіскацыі каляндарыкаў (колькасцю 5 штук) органамі папярэдняга следства меў месца. Але «Заключэнне гістарычнай судовай экспертызы, праведзенай па канфіскаваных каляндарыках» намі ставіцца пад вялікі сумнеў. І, вядома ж мы катэгарычна не згодныя, што ў дадзеных каляндарык «змяшчаецца прапаганда беларускага нацыяналізму і ўхваляюцца тэрарыстычныя дзеянні беларускіх нацыяналістаў часоў Другой сусветнай вайны». Каб даказаць адваротнае мы тлумачым:

 Па-першае, гэтыя пяць каляндарыкаў, якія з'яўляюцца асабістай уласнасцю Рудакова Алега Васільевіча, былі размешчаныя на ўнутраным баку дзвярэй асабістага кабінета Рудакова А.В. у агульным шэрагу сярод 97 іншых каляндарыкаў, прысвечаных падзеям і персонам беларускай гісторыі. (Фота дзвярэй з каляндарыкамі прыкладаем). На гэтых каляндарыках выяўленыя ў тым ліку першая з жанчын праваслаўная святая беларуска Ефрасіння Полацкая, генерал царскай арміі Казарскі - герой Севастопальскай бітвы, класікі Беларускай літаратуры Васіль Быкаў, Янка Купала, Якуб Колас і многія іншыя, рыцары ў воінскіх даспехах сярэднявечнай Беларусі, сучасныя артысты Рэспублікі Беларусь і да т.п. У сувязі з гэтым кантэкстам звяртаем Вашую ўвагу, што пра асобную «прапаганду» асобнага перыяду гісторыі Беларусі не магло ісці і гаворкі. Гэтая калекцыя адлюстроўвае ўвесь перыяд гісторыі Беларусі ад старажытных часоў да цяперашняга часу. Яна з'яўляецца толькі ілюстрацыяй складанай, але і гістарычна яркай спадчыны нашых продкаў.

 Па-другое, двое з выяўленых на канфіскаваных каляндарыках дзеячоў: Алесь Гарун і Булак-Булаховіч - не дажылі да Другой Сусветнай вайны, а таму ў апраўданні не маюць патрэбы.

 Па-трэцяе, адразу відаць, што Іркуцкі эксперт, які зрабіў «такія нечаканыя гістарычныя адкрыцці» з нагоды жыцця і дзейнасці Кастуся Езавітава, Франца Кушаля і Івана Гелды, карыстаўся ў найлепшым выпадку звесткамі з Вікіпедыі, дзе «кожны» (нават не гісторык паводле адукацыі) можа размясціць усё што захоча і ў любой інтэрпрэтацыі. Нам бы хацелася, каб гэты «эксперт» прывёў хоць адно «рэальнае» сведчанне таго, што гэтыя людзі бралі «актыўны ўдзел у карных акцыях і тэрарыстычнай дзейнасці». Такіх фактаў НЯМА! Так, гэтыя трое беларускіх патрыётаў з розных прычынаў пайшлі на часовае супрацоўніцтва з акупацыйнымі ўладамі, але толькі для таго, каб палегчыць і да таго не просты лёс беларускага народа пад уладай фашызму. Да таго ж кожны з іх сутыкнуўся з бязлітаснай машынай сталінскага тэрору, які, як вядома, быў ні чым не лепшы за фашысцкае гестапа. Каб развеяць сумневы з нагоды дадзеных дзеячаў, мы звярнуліся па экспертную ацэнку ў Міжнароднае грамадскае аб'яднанне “Згуртаванне беларусаў свету «Бацькаўшчына», афіцыйна зарэгістраванае і дзейнае ў Беларусі. У адказ мы атрымалі Гістарычную даведку, падрыхтаваную кандыдатам гістарычных навук А.В. Пашкевічам, які ўжо некалькі гадоў займаецца вывучэннем гэтага перыяду гісторыі. Дадзеную гістарычную даведку прыкладаем.

 Па-чацвёртае. Асабліва хочацца спыніцца на лёсе Франца Кушаля пасля вайны, бо гэты чалавек дажыў да ўзросту 74 гадоў і памёр у 1969 годзе ў эміграцыі ў ЗША. Будучы ў эміграцыі, ён актыўна ўдзельнічаў у грамадскай працы, быў Старшынёй Беларуска-амерыканскага аб'яднання, працаваў у Беларускім інстытуце навукі і мастацтва. Жонка Ф. Кушаля, беларуская паэтка Наталля Арсеннева (з роду Лермантавых), стала аўтарам духоўнага гімна беларусаў “Магутны Божа”, які стаў папулярным у сучаснай Беларусі. У Магілёве цяпер праводзіцца на дзяржаўным узроўні штогадовы фестываль духоўнай музыкі «Магутны Божа», які аб'ядноўвае каталіцкую і праваслаўную канфесіі. За ўвесь гэты час Ф. Кушалю не прад'яўлялася, якіх-небудзь прэтэнзій або абвінавачванняў, датычных яго «магчымых» злачынстваў у гады Другой сусветнай вайны.

 Па-пятае. Усе трое разгляданыя персанажы, хоць і выяўленыя на каляндарыках у ваеннай форме розных гадоў (Кастусь Езавітаў выяўлены ў форме часоў Грамадзянскай вайны), аднак без якіх-небудзь нацысцкіх сімволікі або эмблем. Хочацца яшчэ раз падкрэсліць, што ніхто з гэтых людзей не ўдзельнічаў у тэрарыстычных дзеяннях. Ніхто з іх не прызнаны ваенным злачынцам або тэрарыстам. Акрамя таго, ніводзін з канфіскаваных каляндарыкаў не прызнаны Федэральным судом экcтрэмісцкім матэрыялам, ніводнага з каляндарыкаў няма ў Федэральным спісе экстрэмісцкіх матэрыялаў у міжнароднай кампутарнай сетцы "Інтэрнэт" на сайце Міністэрства юстыцыі (арт. 13 ФЗ «Аб супрацьдзеянні экстрэмісцкай дзейнасці").

 Па-шостае. На наш погляд, дзіўна гучыць прапанова ў "Прадстаўленні", што наяўнасць каляндарыкаў на дзвярах асабістага кабінета Рудакова А.В. «... магла спрыяць здзяйсненню дзеянняў, накіраваных на распальванне расавай, нацыянальнай, рэлігійнай варожасці і прыніжэнне чалавечай годнасці з выкарыстаннем сродкаў масавай інфармацыі сябрам грамадскай арганізацыі “Моладзевы клуб Крывічы” Кухтам А.Е, у дачыненні да якога была распачатая крымінальная справа па прыкметах злачынства, прадугледжанага ч.1 арт.282 КК РФ, у цяперашні час крымінальная справа знаходзіцца на разглядзе ў Свярдлоўскам раённым судзе г. Іркуцка». На момант атрымання гэтага ліста прысуд па справе Кухты абвешчаны не быў. У той жа час, што значыць «... магло спрыяць ...»? А магло «не спрыяць»? З гэтай нагоды ёсць прызнанне падсуднага Кухты? Суду ўдалося ўсталяваць сувязь паміж справай Кухты і каляндарыкамі?

3. У той жа час Абласная Рада ІТБК, лічыць, што нават часовае супрацоўніцтва Кастуся Езавітава, Франца Кушаля і Івана Гелды ў гады Другой сусветнай вайны з нямецкім камандаваннем было памылкай гэтых людзей. І ў сувязі з гэтым мы за ўсё 16,5 гадоў працы не праводзілі ніякіх гістарычных або іншых мерапрыемстваў, прысвечаных гэтым асобам. З іншага боку, ІТБК праводзіла мноства Вечароў Памяці і ўшаноўвала ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны (ВАВ), якія бралі ўдзел у партызанскай барацьбе, у аперацыі «Баграціён» па вызваленні Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Па ўсёй Іркуцкай вобласці сумесна з ветэранскімі арганізацыямі мы правялі шэраг ўрачыстых вечароў па ўзнагароджанні ветэранаў ВАВ памятнымі юбілейнымі медалямі 60 і 65 гадоў вызвалення Рэспублікі Беларусь. Гэтая акцыя праводзілася пад патранажам Пасольства Рэспублікі Беларусь у РФ. Гэтыя мерапрыемствы шырока асвятляліся ў прэсе. Прыкладаем дыск з адным з сюжэтаў дадзенага мерапрыемства, паказаным па Іркуцкім тэлебачанні.

4. Рэгіянальная грамадская арганізацыя "Іркуцкае Таварыства Беларускай Культуры імя Яна Чэрскага" (ІТБК) існуе ўжо 16,5 гадоў. 31 мая 2013г. мы ў чарговы раз правядзем свой Дзень нараджэння. За гэты прамежак часу наша грамадская арганізацыя правяла мноства сацыяльна значных мерапрыемстваў, культурна-асветніцкіх святаў, навуковых канферэнцый, круглых сталоў. Праца ІТБК вядзецца па 20 асноўных напрамках. У тым ліку, вялікую ўвагу мы надаем рабоце з ветэранамі ВАВ, моладдзю і дзецьмі. У нас працуюць 7 секцый па беларускім традыцыйным рамяства (саломапляценні, сэнсавай вышыўцы, вырабе народных касцюмаў, лялек-абярэгаў, цестапластыцы, ткацтве на кроснах, поясапляценню). У Іркуцкай вобласці ўжо адкрыта 12 філіялаў нашага Таварыства. Пры ІТБК існуюць у Іркуцку 5 творчых фальклорных і танцавальных калектываў, а ў Іркуцкай вобласці іх ужо 17. Усе СМІ горада штогод асвятляюць нашу працу ў сваіх навінавых стужках. Здымаюцца сюжэты, пішуцца нарысы. У 2011 годзе ІТБК заняло 1-е месца ў конкурсе на найлепшы нацыянальна-культурны цэнтр г. Іркуцка. У 2012 годзе ў гэтым жа конкурсе мы атрымалі Дыплом за 2-е месца. Прыкладаем Справаздачу аб рабоце ІТБК ў 2012 годзе, а таксама План асноўных мерапрыемстваў на 2013 год.

5. Старшыня ІТБК Рудакоў А.В. узнагароджаны шматлікімі граматамі і дыпломамі. У прыватнасці Ганаровай граматай ад Міністра рэгіянальнага развіцця Урада Расіі, Ганаровай граматай ад губернатара Іркуцкай вобласці, Ганаровай граматай ад Міністэрства Культуры Рэспублікі Беларусь, Падзякай ад Камітэта па рэлігіях і нацыянальнасцях пры Савеце міністраў Рэспублікі Беларусь. Вясной 2010 года узнагароджаны Урадавым медалём Рэспублікі Беларусь імя Францішка Скарыны. У 2011 годзе ўзнагароджаны Юбілейным медалём (абласным) і Ганаровым знакам (гарадскім), прысвечаным 350-годдзю Іркуцка.

6. Падкрэсліваем: Усе нашыя мерапрыемствы маюць адкрыты і публічны характар. Мы ганарымся сваёй працай. ІТБК дзейнічае строга ў адпаведнасці са сваім Статутам і ніякім чынам не парушае заканадаўства Расійскай Федэрацыі.

Ад імя Абласной Рады ІТБК,

Старшыня ІТБК Рудакоў А.В.

Ліст з пракуратуры: