Тры каласкі ў дар матухне-зямлі

Беларусы Іркуцкай вобласці карагодамі, песнямі і танцамі сустрэлі сваё традыцыйнае свята Дажынкі, гэтым разам у сяле Тургенеўка Баяндаеўскага раёна Іркуцкай вобласці, а сама жніво прайшло на полі фермерскай гаспадаркі «Ігараўка». У гэты дзень дзяўчаты і жанчыны сёлаў Тургеневка і Ахіны Эхірыт-Булагацкага раёна, а таксама сябры моладзевага клуба «Крывічы» ўзялі ў рукі заменчаныя напярэдадні сярпы, каб уласнаручна сабраць рэшткі збожжавага ўраджаю.

Прыгожае нацыянальнае свята Дажынкі праводзіцца ў канцы жніўня, але сёлета яно прайшло са спазненнем на месяц. Нягледзячы на ​​дробны дождж і бязлітасны вецер, жанчыны ў нацыянальных беларускіх строях варочалі на полі сярпамі і, напяваючы песні, вязалі снапы з свежасабраных каласоў пшаніцы. Калі жніво было практычна скончанае, адна з дзяўчат правяла неверагодна прыгожы абрад падзякі зямлі-карміцельцы. Пачаўся ён з абвязвання чырвонай стужкай невялікага ўчастка недажатых каласоў. Затым каласы палівалі вадой з глінянай шклянкі, пасля чаго кожны каласок быў зжаты сярпом паасобку. Тры апошнія каласкі заставаліся некранутымі. У іх заварочвалі хлеб, які пасля быў закапаны ў зробленую сярпом ямку. Суправаджаўся абрад пастаяннымі падзякамі зямлі за добры ўраджай.

Былі і непрадбачаныя выпрабаванні. Перад святам у Баяндаеўскім раёне чатыры дні ліў дождж, усе дарогі размыла. «У дзень самога свята таксама церусіў дождж, і было даволі халодна, але мы ўсё ж дабраліся да поля, на якім, на жаль, авёс аказаўся яшчэ зялёным, - падзяліўся намеснік старшыні Федэральнай нацыянальнай культурнай аўтаноміі “Беларусы Расіі"Алег Рудакоў. - Нягледзячы на ​​ўсе цяжкасці, абрад мы выканалі ў поўным аб'ёме. Ансамблі выканалі ўсе песні, хоць і вельмі змерзлі. Хлопцы з мінскага гурта «Без білета», якія наведалі нас у рамках праекта “Беларусь без межаў”, мужна штурхалі захраснуў на размытай дарозе мікрааўтобус, пасля чаго ўсе прамоклі і былі па калена ў гразі. Затое карагоды на полі ўсе вадзілі з велізарным задавальненнем, заадно і сагрэліся».

Карагоды, якія водзяць вакол свежаскошаных снапоў, аб'ядналі ўсіх у адну вялікую беларускую сям'ю, якой нястрашнае суровае сібірскае надвор'е. Удзел у дажынкавых рытуалах бралі ўсе, інакш у чыстым полі было проста не сагрэцца.

- Мы ўпершыню ў Іркуцку і ​​мы здзіўленыя, што тут, у поўнай ізаляцыі ад Беларусі, шануюць усе нашыя традыцыі і ідзе сапраўднае беларускае жыццё, - распавяла арт-дырэктар гурта «Без білета» Таццяна Кушнер. - Мне сёння нават атрымалася папрацаваць на полі сярпом. Для нас гэта шанец пашырыць свае межы. На такой вялікай адлегласці ад дома, трапіўшы ва ўмовы сваёй жа культуры, пачынаеш яе па-сапраўднаму шанаваць.

Таццяна прызналася, што ніхто з гурта на радзіме ні разу не браў удзелу ў беларускіх народных танцах, якіх на гэтых Дажынках было мноства. Акрамя таго, усё свята праходзіла пад выразным кіраўніцтвам Алега Рудакова, які паклапаціўся пра тое, каб у гэты дзень усе размаўлялі толькі на літаратурнай беларускай мове, веданне якой нават для карэнных беларусаў - рэдкасць.

- У нас у Беларусі Дажынкі святкуюцца кожны год, і розніца, безумоўна, адчуваецца. Дажынкі дома праходзяць з вялікім размахам, арганізоўваецца велізарны канцэрт, з свята робяць цэлае шоу. Але тут мы ўбачылі тое, чаго не бачылі дома. Дома мы не чуем беларускіх песень, што прагучалі сёння, тут яны больш аўтэнтычныя, чым у нас, - распавёў лідар гурта «Без білета» Віталь Артыст. - Мы прывыклі выступаць на плошчах з сотнямі калонак. І мы вельмі перажывалі праз адсутнасць сцэнічнага райдэра, але нечакана для ўсіх нас на гэтай маленькай сцэне сельскага дома культуры ўсё прайшло проста выдатна.

Акрамя гасцей з Мінска, на сцэне дома культуры сяла Тургенеўка выступілі народны ансамбль аўтэнтычнай песні «Крывічы» з Іркуцка, ансамблі «Варэнічкі» і «Рушничок» з самога сяла Тургенеўка, а таксама фальклорны ансамбль «Вяснянкі» з вёскі Ахіны. Ансамблі ўразілі гасцей бліскучым веданнем беларускай мовы, сваім запалам, а таксама неверагоднымі галасамі.

Завяршыліся Дажынкі па традыцыі святочным застоллем з характэрнымі для беларусаў стравамі з бульбы, дажыначнай кашай “Сыта” з салам і многімі іншымі прысмакамі.

Паводле Анны Фёдаравай

Фота аўтара