23 траўня на сядзібу МГА “ЗБС “Бацькаўшчына” завітаў старшыня Іркуцкага Таварыства беларускай культуры імя Яна Чэрскага Алег Рудакоў. У сваёй гутарцы ён расказаў пра праблемы, з якімі сутыкнулася ТБК пасля абвінавачвання ў экстрэмізме актывіста моладзевага клуба “Крывічы” Аляксея Кухты. Гэты канфлікт мы асвятлялі ў сакавіцка-красавіцкім нумары бюлетэня “Беларусы свету”.
23 траўня на сядзібу МГА “ЗБС “Бацькаўшчына” завітаў старшыня Іркуцкага Таварыства беларускай культуры імя Яна Чэрскага Алег Рудакоў. У сваёй гутарцы ён расказаў пра праблемы, з якімі сутыкнулася ТБК пасля абвінавачвання ў экстрэмізме актывіста моладзевага клуба “Крывічы” Аляксея Кухты. Гэты канфлікт мы асвятлялі ў сакавіцка-красавіцкім нумары бюлетэня “Беларусы свету”.
Нагадаем, што Следчае ўпраўленне Следчага камітэта Расійскай Федэрацыі па Іркуцкай вобласці з падтрымкай СОБРА і Спецназа 12 красавіка каля 8.20 уварваліся ў масках і з аўтаматамі ў кватэру старшыні Іркуцкага таварыства беларускай культуры імя Яна Чэрскага Алега Рудакова і на сядзібу Таварыства. Алегу Рудакову прад’явілі Пастанаўленне аб вобшуку, дзе было сказана, што заведзена крымінальная справа, у якой ён фігуруе як лідар “экстрэмісцкай групіроўкі “Моладзевы клуб “Крывічы”. Такія неадэкватныя дзеянні былі выкліканыя тым, што праваахоўныя органы Іркуцка завялі крымінальную справу аб экстрэмізме супраць беларуса Аляксея Кухты, актывіста моладзевага клуба “Крывічы”, створанага пры Іркуцкім таварыстве беларускай культуры. Аляксею Кухту выставілі абвінавачанне паводле артыкула “Узбуджэнне нянавісці альбо варожасці, а таксама знявага чалавечай годнасці”. Па інфармацыі Алега Рудакова, Аляксей Кухта размясціў на сваёй асабістай старонцы ў сацыяльнай сетцы “вконтакте” прафашысцкія і антысеміцкія выказванні і фотаздымкі. Таксама ён з'яўляецца мадэратарам старонкі моладзевага клуба "Крывічы" “вконтакте”. Там ён размясціў фільм "Беларускі рэзістанс" і фота дзеячаў БКА. Ён зрабіў гэта па ўласнай ініцыятыве, не папярэдзіўшы пра гэта Алега Рудакова. У сувязі з гэтай крымінальнай справай былі праведзены ператрусы ў кватэры старшыні Іркуцкага таварыства беларускай культуры імя Яна Чэрскага Алега Рудакова і на сядзібе Таварыства.
Як цяпер развіваюцца падзеі?
- Спадар Алег, акрэсліце, калі ласка, як вырашаецца канфліктая сітуацыя паміж “Моладзевым клубам “Крывічы” і Следчым камітэтам Расійскай Федэрацыі па Іркуцкай вобласці?
- На сёння крымінальная справа аб экстрэмізме працягваецца, абвінавачванні не знятыя. Да нас даходзяць звесткі, што следчыя органы размаўляюць з чыноўнікамі, дзяржаўнымі органамі, з грамадскімі арганізацыямі, напрыклад, з саветамі ветэранаў і распаўсюджваюць сярод іх інфармацыю, якая нас незаслужана ачарняе. Як вынік, многія пачынаюць дыстанцыянавацца ад нас, тыя ж саветы ветэранаў, напрыклад, хоць мы і для іх праводзілі розныя мерапрыемствы, дарылі ветэранам памятныя медалі да 60- і 65-годдзя вызвалення Рэспублікі Беларусь ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Аднак некаторыя саветы ветэранаў (напрыклад, Савет ветэранаў Свярдлоўскай акругі) спагадаюць нам і пішуць лісты ў нашу падтрымку.
Мы адчуваем, што многія арганізацыі цяпер трымаюць адлегласць. 8 траўня Савет ветэранаў Афганістана з моладзевымі арганізацыямі Іркуцка ладзіў шэсце з паходнямі ў гонар заканчэння Вялікай Айчыннай вайны. Былі запрошаныя многія нацыянальныя суполкі: татарская, літоўская, украінская і іншыя. Але нас не запрасілі, і калі іх спыталі, то яны проста адказалі, што беларусаў ім на шэсці не трэба.
Яшчэ прыклад. Я павінен быў выступаць на канферэнцыі, дзе абласная адміністрацыя збірае прадстаўнікоў муніцыпальнай улады. У мяне быў падрыхтаваны даклад па ўзаемадзеянні нацыянальна-культурных аб’яднанняў з муніцыпальнымі структурамі. У нас 12 зарэгістраваных аддзяленняў па Іркуцкай вобласці, мы маем станоўчы вопыт па такім узаемадзеянні, і я меў пра што расказаць. Але мяне выкраслілі з дакладчыкаў, таму што, маўляў, кіраўніцтва лічыць мяне “экстрэмістам”.
Але мы, тым не менш, працягваем актыўна працаваць, ёсць арганізацыі, якія не баяцца працягваць з намі кантакт. Вось не так даўно мы бралі ўдзел у свяце, прысвечаным Шэкспіру, якое арганізаваў Лінгвістычны універсітэт г. Іркуцка. Я чытаў творы Шэкспіра ў перакладзе на беларускую мову. 18 траўня мы ўдзельнічалі ў “Ночы музеяў”. Нам далі цэлую гадзіну для прэзентацыі нашай суполкі, выступалі гурты, прайшоў майстар-клас па беларускіх танцах. Заўтра будзе адкрыццё выставы "Беларускае рамяство жыве ў Прыбайкаллі". То бок дыстанцуюцца не ўсе, але некаторыя баяцца чутак. І, несумнеўна, дзеяннямі Следчага камітэту аўтарытэт наш моцна падарваны.
- Як вы бачыце развіццё гэтай канфліктнай сітуацыі?
- Што будзе далей – невядома, і пытанне гэтае хутчэй да Следчага камітэту. Мы, зразумела, напісалі ім ліст. Таксама мы правялі акцыю “Дабравольны сведка”: звычайныя людзі, аб’яднанні пісалі лісты ў нашу падтрымку. Мы будзем звяртацца да Следчага камітэту, каб яны выпусцілі новы прэс-рэліз, які б паправіў нашую рэпутацыю. Калі яны адмовяцца публікаваць гэты прэс-рэліз, мы будзем звяртацца ў суд. Мы ўпэўненыя, што невінаватыя ў тым, у чым нас абвінавачваюць.
- Спадар Алег, як вы можаце пракаментаваць падачу інфармацыі ў СМІ пра гэты канфлікт?
- 17 красавіка Следчы камітэт выдаў прэс-рэліз, дзе ўскосна абвінавачвае нас у экстрэмізме. І СМІ – не толькі іркуцкія, але і замежныя таксама – падалі гэта як “смажаны факт”. Яны выкарыстоўвалі крыклівыя загалоўкі кшталту “Беларуская суполка абвінавачаная ў экстрэмізме”, “Глава беларускай суполкі арыштаваны за экстрэмізм”, падаючы інфармацыю ў скажоным выглядзе, з аднабаковай інтэрпрэтацыяй. Былі і больш-менш аб’ектыўныя СМІ, якія, прынамсі, пыталі і нашае меркаванне, але было і шмат бруду, які выліваўся на нас. Многія людзі, якія раней з павагай ставіліся да нас, маглі засумнявацца ў нашай невінаватасці, маўляў, “няма дыму без агню”… Следчы камітэт спрацаваў як жоўтая прэса, яны папросту ўзарвалі інфармацыйную бомбу.
- У якой ступені замінае ўся гэтая сітуацыя непасрэднай дзейнасці вашага таварыства?
- Вельмі замінае. Мы вымушаныя адмаўляцца ад многіх буйных мерапрыемстваў, напрыклад, ад фестывалю “Гучы, гоман беларускі”, ад ІІ міжнароднай канферэнцыі, прысвечанай Сталыпінскай рэформе, ад фэсту беларускай культуры на Байкале, які мусіў прайсці ў жніўні… Бо цяпер цяжка працаваць са спонсарамі, мы ўжо не можам разлічваць на абласны або гарадскі бюджэт. Мы можам рэалізоўваць на ўласнай актыўнасці толькі праекты з малым фінансаваннем, па больш затратных мерапрыемствах мы цяпер абмежаваныя. Калі мы шукаем нейкія сродкі на гэта, нам фактычна не даюць афіцыйных адказаў, толькі нейкія адпіскі.
Таксама ізноў паўстала праблема з арэндай. 14 траўня мы атрымалі ліст з Камітэта муніцыпальнай маёмасці г. Іркуцка, што дамову на арэнду сядзібы яны могуць працягнуць толькі на той умове, што з чэрвеня мы будзем плаціць за яе па рынкавым кошце. А мы не здолеем, у нас няма такіх сродкаў, таму гэта пагражае стратай памяшкання. Яно займае
Інфармацыйны цэнтр МГА “ЗБС “Бацькаўшчына”
23.05.2012
